Przybory do pisania, których potrzebujesz, żeby zacząć pisać po japońsku
Znaki kanji stoją już w kolejce, czekając aż je napiszesz. Hiragana i katakana depczą im po piętach. A Ty właśnie zastanawiasz się czym najlepiej pisać japońskie znaki – ołówkiem, długopisem, a może zwykłym pędzlem?
Brzmi znajomo? Przeczytaj poniższe zestawienie przyborów do pisania, którymi najlepiej pisze się po japońsku i wybierz te, które będą pasowały do Twoich potrzeb.
Jaki zeszyt będzie najlepszy do nauki pisma japońskiego?
Do pisania potrzebny Ci będzie zeszyt w specjalną japońską kratkę. Japońska kratka, to duże pola, zaprojektowane do pisania kanji, hiragany i katakany. To właśnie w takich zeszytach piszą japońskie dzieci, kiedy same uczą się znaków. Pierwszym i jedynym takim zeszytem produkowanym w Polsce, jest inspirowany japońską szkołą notatnik do pisma japońskiego od NOBIRU (#Nobitatnik).
Przybory do pisania po japońsku #1: Ołówek
Na początek ciekawostka – po japońsku „ołówek”, czyli 鉛筆 (enpitsu), dosłownie znaczy „ołowiany pędzel do kaligrafii”. Blisko mu w tym do polskiego „ołówka” mimo, że od wieków używamy w ołówkach grafitu, a nie ołowiu.
Czy ołówek nadaje się do nauki pisania kanji, albo hiragany i katakany? Tak, i to bardzo. Ołówek towarzyszy Japończykom przez wszystkie lata szkoły. Najpierw ćwiczą nimi znaki, a potem rozwiązują nimi testy*.
- *W Japonii zamiast rozprawek pisanych na czas i pytań otwartych, na egzaminach i sprawdzianach dominują testy.
Tutaj trzeba wyjaśnić, że jedną z podstawowych zasad pisania japońskich znaków jest to, że w razie pomyłki – nie należy kreślić, ani poprawiać drugi raz tej samej kreski. Jeśli popełnimy błąd w pisowni, należy zmazać cały znak i napisać go od nowa. Do tego ołówek nada się doskonale.
„W razie pomyłki – nie należy kreślić, ani poprawiać drugi raz tej samej kreski.”
Poza tym, ołówkiem można wykonywać „poślizgi”, które ułatwiają nabranie wprawy stawianiu kresek i właściwym odrywaniu ręki podczas pisania znaków. Dlaczego to jest takie ważne?
W przypadku pisania znaków kanji, sposób odrywania ręki po kolejnych kreskach ma znaczenie. Wynika to z tego, że wieki temu kanji pisano tylko przy pomocy pędzli do kaligrafii. Do dziś, każde pociągnięcie pędzla wymaga jednego specjalnych rodzajów zakończeń: zdecydowanego zatrzymania ręki w jednym punkcie (tome), stopniowego oderwania (harai) lub oderwania z pozostawieniem nieznacznego „haczyka” (hane).
Dobrze zastrugamy ołówek nie rozmazuje się tak łatwo i mocno trzyma się papieru, co pozwala nauczyć rękę pewności siebie w pisaniu znaków. Z tego powodu, ołówki są rekomendowanymi przez japońskich nauczycieli przyborami do nauki pisania kanji w szkole.
Jakie ołówki sprawdzą się w nauce japońskiego?
Do nauki znaków w japońskich szkołach, polecane są przede wszystkim tradycyjne ołówki drewniane o grubości 2B.
Dlaczego takie? Ołówki 2B są bardziej miękkie niż popularne HB. Dziecku w podstawówce łatwiej jest pisać miękkim ołówkiem, ponieważ podczas pisania nim nie trzeba przykładać dużego nacisku, żeby napisany znak był wyraźny.
W wyższych klasach stosowane są już preferowane przez uczniów ołówki, między innymi automatyczne (シャープペン).
Żaden ołówek nie sprawdzi się jednak do pisania dokumentów urzędowych czy wszelkich listów. Jest to narzędzie przede wszystkim pomagające w nauce pisma japońskiego, a nie przeznaczone do stosowania w życiu pozaszkolnym.
Przybory do pisania po japońsku #2: Długopis lub cienkopis
Kiedy myślimy o kraju, w którym kaligrafia jest ogromną częścią kultury, trudno jest sobie wyobrazić, że znaki w zeszytach i dokumentach nie są wpisywane pędzlem. A jednak na co dzień nie pisze się już znaków kanji, hiragany czy katakany pędzlem, a zwykłym długopisem.
W Japonii, w dziedzinie długopisów znajdziemy nawet specjalistów na światową skalę. Znana na całym świecie firma specjalizująca się w długopisach – Pentel, jest przecież firmą japońską (ぺんてる). Słowa, które mogą przydać się na takich zakupach, to ペン (pen), czyli wszystkie długopisopodobne przybory do pisania, w tym pióra i flamastry, oraz ボールペン (bo-rupen), czyli klasyczny długopis zakończony kulką.
Jaki długopis będzie najlepszy do pisma japońskiego?
W moim odczuciu najlepszy efekt można osiągnąć pisząc tak zwanym długopisem żelowym albo cienkopisem o grubości 0.5 lub 0.7. Znaki są wtedy wyraźniejsze niż w przypadku zwykłych długopisów automatycznych, bo minimalizujemy ryzyko przerwania się linii w najmniej pożądanym momencie. Tu znowu wracamy do zasady, że jeśli źle zapiszemy znak, bo długopis nagle przestanie pisać, to nie należy poprawiać znaku, tylko skreślić go i napisać od nowa. Bardziej „wylewny” długopis może pomóc uniknąć zbyt dużej ilości skreśleń.
Przybory do pisania po japońsku #3: Wieczne pióro
Pisanie piórem nie jest może aż tak popularne jak długopisem, ale na pewno jest to jeden z podstawowych przyborów do pisania po japońsku.
Wielu Japończyków uważa, że pióra są eleganckie, dlatego bywa polecane do pisania listów.
Warto wypróbować pióro, bo podobnie jak polecane przeze mnie wyżej długopisy żelowe i cienkopisy, pióro pozostawia jednolitą linię i rzadziej przerywa.
Przybory do pisania po japońsku #4: Brushpen
Moi ulubieńcy. Od niedawna, w sklepach w Polsce dostępna jest cała masa różnego rodzaju flamastrów typu brushpen. Wcześniej, zawsze będąc w Japonii zahaczałam o dział papierniczy w sklepie i kupowałam tam większe i mniejsze flamastry.
Dostępne były przeróżne rodzaje końcówek, ale kolorem, który dominował, była czerń. Nie dziwiło mnie to, bo zgodnie z japońską kulturą, czarne flamastry typu brushpen – szczególnie te z końcówkami z włosia (syntetycznego lub naturalnego) – używa się kiedy trzeba napisać coś eleganckiego. Będą to na przykład dedykacje na kartkach okolicznościowych, gratulacje na kopertach na pieniądze dawanych w prezencie na weselach, życzenia na kartkach noworocznych itp.
Jakie brushpeny będą najlepsze do japońskich znaków?
Jest jeden podział brushpenów, który jest najistotniejszy w pisaniu po japońsku. Chodzi o materiał, z którego zrobione są końcówki, którymi piszemy. Możemy wyróżnić dwa typy końcówek:
Jak ta różnica wpływa na wygodę pisania i wygląd kanji?
Podobnie, jak w przypadku ołówka, brushpeny dobrze spisują się w trakcie różnych sposobów odrywania ręki przy zakańczaniu poszczególnych kresek znaków kanji. Zakończenia te, zdecydowanie precyzyjniej wychodzą podczas pisania czymś, co przypomina pędzel. Dlatego miękki, ostro zakończony brushpen z końcówką z filcu albo z końcówką z włosia, będzie w stanie osiągnąć taki efekt. Nie znaczy to jednak, że nie da się tego osiągnąć twardym bushpenem. Będzie to jednak wyglądało trochę inaczej.
Jest jeszcze różnica w łatwości pisania. Podczas pisania brushpenami z miękkimi końcówkami, bardziej widać każde zachwianie ręki. W związku z tym, jeśli nie trenowaliśmy pisowni danego znaku, będzie on wyglądał jakby przechodził właśnie trzęsienie ziemi.
Flamastry z twardą końcówką, dają też bardziej równomierną kreskę, podczas gdy miękkie końcówki – z filcu i włosia – dają kreskę o różnej grubości, w zależności od nacisku. Uzyskanie estetycznego efektu wymaga wprawy, dlatego osobom początkującym dużo przyjemniej będzie pisać brushpenami twardymi.
Przykłady
Tak wygląda znak ichi – czyli po japońsku jedynka, cyfra 1 – zapisany na trzema różnymi brushpenami:
(1) Z twardą filcową końcówką (dostępny w Polsce: Pentel SES15)
(2) Z trochę bardziej miękką filcową końcówką 筆ペン fudepen (kupiony w Japonii)
(3) Z miękką końcówką z włosia 毛筆 mouhitsu (kupiony w Japonii)
Sprawdź brushpeny w sklepie NOBIRU
Przybory do pisania po japońsku #5: Pędzel do kaligrafii
Czy w Japonii pisze się jeszcze pędzlem? Okazje do kaligrafii, i pisania przeznaczonym do niej pędzlem, znajdziemy na pewno w świątyniach i na kursach tradycyjnej kaligrafii japońskiej. Kiedy jeszcze? Po 1. stycznia każdego roku, istnieje w Japonii zwyczaj wykonywania niektórych czynności po raz pierwszy w nowym roku. Do takich czynności należy pierwszy wschód słońca, pierwsze wyjście do świątyni, albo pierwsza kaligrafia. Zwyczaj wykonania takiej pierwszej w roku kaligrafii, nazywamy 書き初め (kakizome), czyli dosłownie „rozpoczęcie pisania”. Poza tym, kaligrafia jest również jednym z wielu popularnych zajęć pozalekcyjnych dla dzieci w wieku szkolnym.
Zanim w 2018 roku ukończono wieloletnią rekonstrukcję pawilonu 中金堂 (Chū-kon-dō) w świątyni Koufuku-ji w Narze, świątynia zbierała datki na jej odbudowę. W zamian za datek, opiekujący się świątynią buddyjscy mnisi oferowali możliwość wpisania swoich modlitw-życzeń na dachówkach, które zostały później zamontowane na dachu zrekonstruowanego budynku Chūkondō.
Z okazji Nowego Roku 2016, odwiedziłam Narę i dokładnie 1. stycznia udało mi się zapisać swoją modlitwę na jednej z tych dachówek. Było to przy okazji moje kakizome, czyli pierwsza kaligrafia w tamtym roku. Użyłam do tego tradycyjnego tuszu i pędzla do kaligrafii, które na miejscu przygotowali mnisi. Jeśli jeszcze się zastanawiasz, czy warto w dzisiejszych czasach umieć pisać pędzlem znaki kanji, to wyobraź sobie, że kiedyś także Twoje życzenie, może pojawić się na dachu jakiejś świątyni.
Teraz, kiedy masz już wszystkie przybory, przeczytaj od czego zacząć naukę japońskiego pisma.
Zacznij pisać w zeszycie stworzonym do japońskich znaków
Nie masz jeszcze zeszytu do kanji? Zobacz, co o #Nobitatniku mówią inni:
A co nowego w sklepie NOBIRU?
Może Ci się spodobać
Ile zajmuje nauka japońskiego pisma?
Jak nauczyć się kanji? Sprawdzone sposoby Japończyków
